سلام همراه عزیز! به مقاله دسته بندی انواع مشاغل خوش اومدی. توی این مقاله قراره درمورد انواع سطوح مشاغل که این روزها با اسم‌های مختلف می‌شنویم، صحبت کنیم. برای این که بدونی در آینده چه رشته‌ای رو انتخاب کنی که به نوع شغل مورد نظرت نزدیک‌تر باشه؛ یا این که بدونی توی رشته‌ای که علاقمندی چطور بتونی درآمد خوبی کسب کنی و شغل عالی داشته باشی، حتما این مقاله رو دنبال کن.
انواع مشاغل
وقتی صحبت از شغل و کار کردن میشه، دو نوع فعالیت در راستای کسب درآمد هست که همیشه به ذهنمون میرسه؛ استخدام و بازار آزاد. اما باید بدونی که همیشه قرار نیست چرخ زندگی بر اساس این دو نوع فعالیت اقتصادی بچرخه. امروزه تعداد زیادی از انواع مشاغل به وجود اومدن که شاید فقط اسمش به گوشت خورده باشه؛ مشاغلی که حتی درآمدهایی بیشتر از استخدام و بازار آزاد داره.
امروز قراره که درباره پنج مورد از این انواع مشاغل صحبت کنیم. این موارد به ترتیب شامل نتورک مارکتینگ، استخدام، فریلنسینگ، خود اشتغالی و کارآفرینی میشه. ترتیبی که برای معرفی این مشاغل در نظر گرفتیم، بر اساس امکان کسب درآمد هست که به ترتیب از کمترین درآمد تا بیشترین درآمد رو مد نظر قرار دادیم. در ادامه به معرفی و بررسی هر کدوم از این مشاغل و همینطور مقایسه این موارد با همدیگه می‌پردازیم. باهامون همراه شو.
نتورک مارکتینگ
نتورک مارکتینگ یعنی فروش شبکه‌ای. این نوع از شغل، بر اساس داده‌های آماری کشور، کوچک‌ترین لایه در انواع مشاغل رو از لحاظ درآمد داره. افراد در نتورک مارکتینگ، محصولات یک شرکت رو دریافت میکنن و در ازای فروش اون محصولات، پورسانتی دریافت میکنن که حقوقشون محسوب میشه. این محصولات در هر شرکتی متفاوته. در ایران این فعالیت بسیار رواج داره چون برای صاحبان شرکت‌ها، سود بیشتری رو حاصل میکنه. به همین دلیل افراد زیادی رو جذب میکنن و از اون‌ها میخوان که افراد بیشتری رو برای کسب درآمد بیشتر، دعوت کنن.
مشکلی که این سیستم داره اینه که در جلساتشون از فقر و سواد ریاضی مردم استفاده میکنن و هرم رو به نحوی تشریح میکنن که افراد رو قانع میکنه که میتونن میلیاردر بشن. اگر جامعه آماری کل رو بررسی کنیم، متوجه میشیم که اکثر افراد فعال در نتورک مارکتینگ‌ها، درآمدی مشابه با افرادی که استخدام هستن دارن. این نوع از فعالیت، فلسفه‌ای مشابه با استخدام داره. با این تفاوت که استخدام حاشیه امن داره اما نتورک مارکتینگ اینطور نیست. همچنین میشه گفت که استخدام سقف درآمد داره اما نتورک مارکتینگ نه. در نتورک مارکتینگ اگر لحظه‌ای غافل بشی، ممکنه دیگه درآمدت رو نداشته باشی. البته استثنائاتی هم وجود داره و ممکنه افراد متخصصی در این حوزه باشن که بتونن به درآمد عالی در این حوزه برسن و حتی وارد مرحله خوداشتغال و کارآفرینی هم بشن.
تفاوت نتورک مارکتینگ با دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ مهارت فروش آنلاینه که لازمه انواع مشاغل هست و ارتباطی با نتورک مارکتینگ نداره. در حالی که در نتورک مارکتینگ در دسته بندی انواع مشاغل، مهارت فروش شبکه‌ای مد نظره. دیجیتال مارکتینگ در زیرلایه‌های مختلف شغلی قرار می‌گیره و به تنهایی یک لایه رو به خودش اختصاص نمیده در حالی که نتورک مارکتینگ اینطور نیست و یک لایه اشتغالی رو شامل میشه. نتورک مارکتینگ یعنی تخصص فروش محصول شرکت دیگری اما دیجیتال مارکتینگ یعنی داشتن مهارت فروش محصول.
مطلب پیشنهادی: آموزش انتخاب رشته
استخدام
برای این که بتونیم با یک دید باز و هدف‌گذاری در زندگی حرکت کنیم لازمه که دسته بندی خوبی از انواع این حوزه‌ها ارائه بدیم. این دسته بندی به ما امکان رو میده که این مشاغل رو نسبت به خودمون ارزیابی کنیم و ببینیم که هر کدوم چطور با روحیات ما سازگاره. این امر به انتخاب بهتر شغل مورد نظر ما کمک خوبی میکنه. در ادامه بیشتر به این موارد می‌پردازیم.
در بخش استخدام در حوزه انواع مشاغل، ما با یک دسته بندی ساده روبه‌روییم. این دسته بندی بر اساس درآمد و به ترتیب استخدام ضعیف، استخدام متوسط و استخدام قوی رو شامل میشه. آمارهایی که از استخدام در کشور داریم نشون میده که بیش از 60 یا 70 درصد افراد در داخل ایران، استخدام میشن. بقیه هم در یه درصد محدود مهاجرت میکنن و عده خیلی محدودی هم به خود اشتغالی مشغول میشن. این موضوع بیانگر اینه که حجم انبوهی از جوان‌ها به استخدام روی میارن. مثلا عده زیادی از داوطلب‌های کنکور، دانشگاه فرهنگیان رو برای تحصیل انتخاب میکنن. یا مثلا عده زیادی برای استخدام خوب، به رشته پزشکی هجوم میارن.
سال‌های 80-81، حجم زیادی از افراد وارد رشته‌های ریاضی میشدن تا بتونن در عسلویه استخدام بشن و حقوق خوبی دریافت کنن. حالا مسئله مهم اینجاست که ما چه نوع استخدامی در دسته بندی انواع مشاغل انتخاب کنیم که ایده‌آلمون باشه. در ابتدا به بررسی هر یک از این سه نوع استخدام می‌پردازیم و در نهایت اون‌ها رو ارزیابی میکنیم.
استخدام ضعیف در انواع مشاغل
شاید خیلی از ما دوست داشته باشیم که به ایده‌آل‌های ذهنیمون در بخش استخدام دست پیدا کنیم اما در نهایت چیزی که به دست میاریم، استخدام ضعیفه. این فرآیندیه که در جامعه زیاد دیده میشه. بهتره که از همین الان که در شروع راه هستیم، هدف‌گذاری داشته باشیم تا بتونیم از این مرحله عبور کنیم.
استخدام ضعیف در حوزه انواع مشاغل یعنی استخدام‌هایی که حقوق ماهیانه 1.5 میلیون تا 3 میلیون دارن. به این مورد استخدام ضعیف گفته میشه. افرادی که نصیب این نوع از استخدام میشن، غالب افراد جامعه رو تشکیل میدن. گاهی اوقات هست که ما از اطرافیان می‌شنویم که فلان رشته درآمد خوبی داره. طبق این گفته‌ها به سمت اون رشته میریم و به جزئیات دیگه‌ای توجه نمیکنیم. مثل این که آیا اصلا با روحیه ما سازگار هست یا نه. در اینجاست که در امر استخدام، در همین مرحله استخدام ضعیف باقی میمونیم.
تمام لیسانس‌ها، اعم از کامپیوتر، پرستاری، فیزیوتراپی، هوش بری، رادیولوژی و غیره، طبق قانون وزارت کار، حقوق کمی دارن و جزو استخدام ضعیف محسوب میشن. در همین بخش هم به افرادی بالاترین مبلغ استخدام ضعیف یعنی 3 میلیون تعلق می‌گیره که سختی کار بیشتری داشته باشه. مثلا فردی که لیسانس پرستاری داره، چون در شیفت‌های بیداری زیادی مشغوله، مبلغ 3 میلیون بهش تعلق می‌گیره. ممکنه هم فردی این سختی رو نپذیره و به کار دیگه‌ای با همین مدرک مشغول بشه که به دلیل سختی کمتر هم حقوق کمتری می‌گیره.
بنابراین باید توجه کنی که با هر نوع لیسانسی که بگیری، فقط میتونی وارد حوزه استخدام ضعیف بشی. البته اینجا استثنائاتی هم هست اما در اینجا ما سعی میکنیم جامعه آماری موجود در بررسی انواع مشاغل رو بسنجیم.
استخدام متوسط در انواع مشاغل
استخدامی که حقوقی بین 3 میلیون تا 6 میلیون داشته باشه، جزو این دسته محسوب میشه. سه دسته افراد میتونن در این نوع استخدام مشغول و موفق بشن. افرادی که به ترتیب لیسانس و مهارت رو دارا هستن، یا لیسانس دارن به همراه سختی کار و دسته سوم افرادی که مدرک ارشد یا دکترا دارن. در ادامه هر کدوم رو بررسی میکنیم.
لیسانس و مهارت
افرادی در این دسته هستن که علاوه بر مدرک تحصیلی لیسانس مرتبطی که دارن، مهارت هم کسب کردن. مثلا فردی با مدرک لیسانس کامپیوتر، مهارت زیادی در کامپیوتر کسب کرده و فعالیت‌های زیادی انجام داده. این فرد میتونه وارد دسته استخدام متوسط بشه. حالا این فرد میتونه در یک ارگان دولتی مشغول به کار بشه یا در یک شرکت خصوصی؛ که بسته به نوع انتخاب‌ها، میزان درآمد فرد در انواع مشاغل هم متفاوت میشه.
لیسانس و سختی کار
این دسته شامل افرادیه که علاوه بر مدرکشون، وارد مشاغلی میشن که سختی کار زیادی داره. مثلا مهندسی‌هایی که باید در شهرهای جنوبی مشغول به کار بشن. یا رشته‌ای مثل پرستاری که سختی کار زیادی داره. این سختی کار باعث افزایش حقوق میشه اما نکته مهم اینجاست که باید ببینی آیا علاقه داری که سختی کار رو تحمل کنی یا نه. چون قراره سی سال با این سختی کار پیش بری و ممکنه جایی آزاردهنده بشه. در نتیجه توجه کن که توانایی موندن در این شغل رو برای کسب درآمد بیشتر داری یا نه.
مدرک تحصیلی ارشد و دکترا
این دسته افرادی هستن که مدارک تحصیلی مقاطع بالاتری دارن و میتونن در ارگان‌های مختلف مشغول به کار بشن و شامل استخدام متوسط بشن. البته این مورد هم شرایط خاص خودش رو داره. مثلا هر کس درسخون‌تر باشه یا معدل بهتری داشته باشه میتونه شرایط بهتری داشته باشه.
استخدام قوی در انواع مشاغل
این مورد از استخدام، آرزوی خیلی‌هاست. چون هم آینده تامین میشه و هم حقوق خوبی دریافت میکنی. این نوع از استخدام درآمدی بین 6 میلیون تا 20 میلیون رو شامل میشه. اما نکته اینجاست که چه افرادی استخدام قوی رو نصیب خودشون میکنن.
به جز بحث رانت و رابطه و پارتی که در این حوزه وجود داره، برای همه افراد امکان استخدام قوی هست. البته تحت شرایطی. اگر افراد جامعه میدون رو با مواردی مثل مهاجرت خالی نکنن، استخدام با رانت و پارتی، از بین میره. چون وقتی در یک جامعه تقاضا برای استخدام خیلی زیاد میشه، مسئولین مجبور میشن از بین نخبه‌ها انتخاب کنن. مثلا در حوزه پزشکی این مورد صدق میکنه.
یکسری استخدام‌های قوی در بین انواع مشاغل هستن مثل استخدام بانکی، استخدام بیمه‌ای و استخدام‌های بورسی و اقتصادی که اکثرا استخدام‌های رانت و پارتی هستن. اما یکسری مشاغل هم هستن که درآمد خوبی دارن، مثل مشاغل بانکی.
استخدام قوی عمدتا نصیب بچه درسخون‌ها میشه. یعنی اگر بخوای وارد حوزه استخدام قوی بشی باید حتما درسخون باشی و ترجیحا تا مقطع ارشد یا دکترا ادامه تحصیل بدی. معدل بالا هم از موارد دیگه‌ای هست که در بخش استخدام قوی موثره. به این نکته توجه کن که باید پیگیر امر استخدام باشی.
معمولا استخدام قوی وارد حوزه مسئولان و مدیران میشه. حالا یا در موارد بانکی یا در مجلس یا حتی در شرکت‌های خصوصی و دولتی در سمت مدیر و مسئول. فعالیت‌های سیاسی و بورسی هم در این حوزه قرار دارن. استخدام‌های قوی در حوزه پزشکی هم رایجه، مخصوصا در حوزه دندانپزشکی و پزشکی. البته توجه کن که سختی کار زیادی هم داره. هیئت علمی دانشگاه یکی دیگه از راه‌هاییه که میشه به استخدام قوی رسید. شاید سخت باشه و محدود اما امکان پذیره. البته هیئت علمی با استاد دانشگاه متفاوته.
اگر می‌خواستید با اسامی مشاغل بیشتر آشنا بشید ما بهتون سایت ای استخدام رو پیشنهاد میکنیم.
فریلنسینگ
اونجایی که ما بتونیم مهارتی به غیر از مهارت فروش کسب کنیم، وارد حوزه خوداشتغالی، فریلنسینگ و کارآفرینی میشیم. در اینجاست که میتونیم بگیم کسب درآمد بدون سقف رو دارا هستیم.
فریلنسینگ در دسته بندی انواع مشاغل بر خلاف نتورک مارکتینگ و استخدام، مهارت محوره. یعنی برای کسب درآمد نیاز به داشتن مهارت داری. مواردی مثل برنامه نویسی، کار با نرم‌افزارهایی مثل فوتوشاپ، پریمیر، آفیس و غیره، مهارت‌های هنری و ورزشی و غیره. در حوزه فریلنسینگ میتونیم زمان رو خودمون به نحوی بچینیم که بتونیم درآمد زیادی کسب کنیم.
سایت‌هایی وجود دارن که میتونی مهارتت رو در اون‌ها ثبت کنی و منتظر بمونی تا کارفرمایی بهت درخواست بده. اگر مهارت و رزومه خوبی داشته باشی، میتونی فعالیتت رو گسترش بدی. این سایت‌ها شامل لینکدین، جابینجا، جاب ویژن و غیره هستن.
برخی از افراد هستن که اصلا این نوع از شغل رو راه مناسبی برای کسب درآمد نمیدونن و استخدام رو ترجیح میدن با این که حقوق کمتری داره. باید ببینی کدوم یکی از این لایه‌ها مناسب تو هستن و بهش علاقه مندی تا بتونی در آینده رضایت کاملی از زندگیت داشته باشی.
تفاوت فریلنسینگ با استخدام
فریلنسینگ حاشیه امن استخدام رو نداره اما ساعت کاری منعطف و همینطور درآمد نامحدود داره. در حالی که در استخدام سقف درآمد وجود داره و ساعت کاری هم ثابته.
فریلنسینگ در حوزه انواع مشاغل، نوعی استخدام محسوب میشه با این تفاوت که در استخدام ساعت کاری ما مشخصه و الزاما در اون ساعت باید در محل کار حضور داشته باشیم. اما در فریلنسینگ، ساعت کار دست خود فرده. مثلا اگر فردی برنامه نویس باشه و وارد حوزه استخدام در یک شرکت بشه، ساعت کاری داره و باید سر یک ساعت مشخصی وارد شرکت بشه و فعالیتش رو انجام بده. اما اگر این فرد با همین مهارت وارد حوزه فریلنسینگ بشه، میتونه در خونه مشغول به فعالیت بشه. همچنین میتونه در فضاهایی که وجود داره، مهارتش رو به دیگران معرفی کنه و پروژه‌هایی رو از افرادی که نیاز به مهارت اون فرد دارن، دریافت کنه.
این فرد پروژه‌ای فعالیت میکنه و برای اون حقوق دریافت میکنه. ساعت کاری فریلنسر دست خودشه و پروژه‌ای که انجام میده اهمیت داره و بر اساس اون حقوق دریافت میکنه و زمان در اینجا کاربردی نداره. انعطاف ساعت کاری و نیازمند مهارت بودن این حوزه، سبب شده که از لحاظ کسب درآمد، فریلنسینگ، جایگاه بالاتری نسبت به استخدام داشته باشه. تدریس از نوع خصوصی هم نوعی فریلنسینگ محسوب میشه چون فرد مهارت داره و ساعت کاری هم دست خودشه.
مطلب پیشنهادی: شرایط ثبت نام دانشگاه فرهنگیان
خوداشتغالی
خوداشتغال یعنی خودت منحصر‌‌اً برای خودت یک نفر، شغل ایجاد کنی و در عین حال فریلنسینگ هم نباشه. افراد زیادی هستن که سمت فریلنسینگ میرن. اما افرادی که به خوداشتغالی مشغول میشن، به نسبت کمتر هستن. خوداشتغالی در هر زمینه‌ای میتونه وجود داشته باشه و الزامی در رشته‌ی خاصی نیست. مثلا هم مدرس هم برنامه نویس هم روانپزشک و غیره همگی میتونن در حوزه خوداشتغالی فعالیت کنن. البته نیاز به خلاقیت در این زمینه وجود داره تا بتونی فردی خاص و منحصر به فرد باشی تا در این حوزه موفق بشی.
به عنوان مثال یک مدرس میتونه پکیج آموزشی خودش رو تولید کنه و با تکیه بر مهارت دیجیتال مارکتینگ، این پکیج خودش رو به فروش بذاره. این فرد هر زمان که وقت خالی پیدا کنه میتونه محصول جدید تولید کنه و بعدا به فروش برسونه.
این نوع حوزه شغلی در بین انواع مشاغل با روحیات افراد ارتباط داره. ممکنه برای فردی، داشتن حاشیه امن یا آرامش روحی، بیشتر اهمیت داشته باشه. هدف این نیست که فقط درآمد داشته باشیم بلکه اینه که آرامش و رضایت از زندگی داشته باشیم. برخی از افراد با استخدام رضایت بیشتری دارن تا خوداشتغالی. درنتیجه مهمه که تعریف خودت از رضایت رو مشخص کنی. در عین این که داشتن آرامش روحی اهمیت ز یادی داره، باید به این نکته هم توجه کنی که استعدادت توسط جامعه و اطرافیان سرکوب نشه.
خود اشتغال بودن یعنی توانایی تولید کار و پول داشتن. حس خیلی لذت بخشیه که این توانایی رو در خودت ایجاد کنی تا بتونی اطرافیانت رو هم به حوزه کاری خودت وارد کنی. این کار میتونه با استخدام افراد در حوزه فعالیتت باشه یا این که با بهره‌گیری از کارهای فریلنسینگ، افرادی رو وارد چرخه کاری کنی. درواقع این افراد به کمک توانایی اشتغالی تو میتونن به فعالیت و کار مشغول بشن.
مزایا و معایب خود اشتغالی
یکی از موارد مهمی که در خوداشتغالی وجود داره، چالش‌های زیاده که سبب میشه درگیری ذهنی زیادی در فرد ایجاد بشه. دغدغه‌های فرد زیاد میشه و این برخلاف استخدامه. فردی که خوداشتغاله باید مسئولیت‌پذیر و چال پذیر باشه. همچنین درآمد فرد خوداشتغال در ابتدای راه، بسیار محدود و کمه؛ حتی ممکنه از استخدام ضعیف هم کمتر باشه. باید بدونی که این درآمد کم، ثابت نیست و بعد از مدتی که شاید حتی تا پنج سال هم طول بکشه، به سرعت تغییر میکنه و بعد به صورت تصاعدی رشد میکنه. باید حتما پافشاری داشته باشه. لازمه خوداشتغالی، صبر و استمراره.
از مزایای خود اشتغالی نسبت به انواع مشاغل دیگه اینه که سقف درآمدی وجود نداره و میتونی بعد از این که به اون موفقیت لازم رسیدی، تا هرجا که بخوای، درآمد کسب کنی. ممکنه ماهیانه بین 100 تا 200 میلیون درآمد کسب کنی.
اگر فردی هستی که دنبال چالش و تجربه‌های جدید هستی، برو سمت خوداشتغالی و اجازه نده اطرافیان سرکوبت کنن. فردی که قراره بار هزینه‌های خانواده روی دوشش باشه، بهتره به فریلنسنیگ و خوداشتغالی و کارآفرینی فکر کنه. لازمه که حتما علاوه بر احساس و روحیاتت، اوضاع جامعه و شرایط محیطت رو در نظر بگیری تا بتونی شغل مناسب خودت رو پیدا کنی.
تفاوت فریلنسینگ با خوداشتغالی
در فریلنسینگ ما میتونیم خودمون زمان رو بچینیم اما اگر برای پروژه و مهارت ما مشتری نبود، یعنی نه کارفرما و نه افراد دیگه به ما مراجعه نکنن، کار تولید نمیشه. مهارت رو کسب کردیم اما اگر پروژه ای نباشه، کار تولید نمیشه. اما در بخش خوداشتغال، ما میتونیم خودمون کار رو تولید کنیم و از همون تولید کار هم کسب درآمد کنیم. درواقع در فریلنسینگ فرد باید منتظر پروژه از سمت کارفرما باشه اما در خوداشتغال، فرد خودش کار رو تولید میکنه و نیازی به کسی نداره. در خوداشتغال منتظر شغل نیستی و هر لحظه که اراده کنی میتونی اون شغل رو تولید کنی.
به عنوان مثال دو برنامه نویس رو در نظر بگیر. برنامه نویس فریلنسینگ، منتظر میمونه تا کارفرما بهش پروژه ساخت یک اپلیکیشن خاص رو بده. این فرد اون رو انجام میده و پولش رو دریافت میکنه. اما برنامه نویس خوداشتغال، خودش بر اساس خواست و توانایی‌های خودش اون اپلیکیشن خاص رو تولید میکنه و در کافه بازار یا فروشگاه گوگل اون رو قرار میده و از اون درامد کسب میکنه. این فرد محدودیت نداره و از زمانش هم استفاده میکنه.
کارآفرینی
در لایه بندی انواع مشاغل به کسی کارآفرین گفته میشه که توانایی ایجاد شغل برای خودش در حیطه خوداشتغالی رو داره و به مرحله‌ای رسیده که میتونه اطرافیان خودش رو در این حوزه وارد کنه و از اون‌ها به صورت استخدام یا فریلنسینگ، در این حوزه، کار تولید کنه. حتی ممکنه فردی در کارآفرینی چنان موفق بشه که حتی کارمندهای خودش رو در حوزه خوداشتغالی وارد کنه. درآمد کارآفرین‌ها، بالای 300 میلیونه و سقفی نداره.
نکته پایانی انواع مشاغل
باید بدونی در زندگی به چه چیزی علاقه داری. به کار، به استراحت به تفریح به آرامش یا ماجراجویی. حتی تفریح هم از پول عبور میکنه. زمانی هست که برای داشتن تفریح زیاد، به پول زیاد نیاز داری. در نتیجه باید مطابق با اهدافی که داری مسیر شغلیت رو بچینی تا بتونی به اون آرامش روحی و رضایت خاطری که نیاز داری، برسی. امیدواریم که این مقاله برات کاربرد لازم رو در تصمیم گیری‌ها و انتخاب شغل آینده‌ت داشته باشه.
مطلب پیشنهادی: شرکت مجدد در کنکور سراسری
