طی یک قرن اخیر علم زیست شناسی به کشور ایران نیز اضافه شد و از سال ۱۳۰۷ شمسی توی مراکز آموزشی به اسم دارالمعلمین عالی تدریس میشه و رشته آموزشی اون تحت عنوان رشته طبیعی در دانشکده علوم دانشگاه تهران توی سال ۱۳۱۳ تدریسش رو آغاز کرد.
آنچه در این مقاله میخوانید
Toggleزیستشناسها رو میتونیم پیشوای علم تجربی بدونیم. مطالعات اونها در زمینه سلولها و مولکولها، گیاهان و جانوران و تمامی موجودات زنده اطلاعات زیادی رو در اختیار سایر علوم قرار میده. این اطلاعات توی حوزههای مختلف علوم برای بهبود شرایط زندگی بشر و پیشبرد اهداف اونها استفاده میشه.
گرایشهای زیستشناسی:
رشته زیستشناسی ۵ تا گرایش داره:
گرایش زیست دریا: گرایش زیست دریا به بررسی و مطالعه خاصیت محیط آبی، بیولوژی آبزیها و فعالیتهای آبزی پروری توجه میکنه.
یعنی برخلاف دو گرایش علوم جانوری و علوم گیاهی که توی اونها بیشتر به موجودات خشکزی توجه شده و زیر ذرهبین قرار گرفته، این گرایش جانوران و گیاهان آبزی رو بررسی میکنه. گرایش زیست دریا علاوه بر بررسی فیزیولوژی آبزیها به مطالعه و بررسی آلودگی آب دریاها و تأثیر اون روی محیط دریا هم میپردازه.
گرایش علوم گیاهی: این رشته یکی از شاخههای زیستشناسیه که فقط موارد مربوط به گیاه رو که شامل گیاهان اولیه تا گیاهان امروزی میشه، بررسی میکنه و زمینههای مختلفی مثل گیاهشناسی، بیوشیمی، اندامزایی در گیاهان و جلبکشناسی رو مورد مطالعه قرار میده. علوم گیاهی دوتا بخش عمده «فیزیولوژی» و «سیستماتیک» داره که بخش فیزیولوژی به شناخت زندگی گیاهان و اندامهای مختلف یک گیاه میپردازن و بخش سیستماتیک درباره اسامی و طبقهبندی گیاهانه.
گرایش علوم جانوری: علوم جانوری مسائل مربوط به جانوران رو مطالعه میکنه و سه بخش اصلی جانورشناسی یا بیوسیستماتیک، فیزیولوژی و جانوری داره که شامل انسانی و حیوانی و بافتشناسی و جنینشناسی جانوری میشه. خیلی از گرایشهای زیست شناسی وابسته به علوم جانوری هستن. به یاری بیوسیستماتیک یعنی شناسایی گونههای مختلف جانوران، میشه به نقش مفید گونههای مختلف جانوری برای کمک به طرح های اقتصادی پی برد.
دروس دانشگاهی رشته زیست شناسی
خیلی از دروس در این رشته با آزمایشگاه سر و کار داره.
به طور معمول ۱۰ الی ۱۴ واحد به عنوان دروس اختیاری ارائه میشه که بر اساس نیازهای اختصاصی هر گرایش، صلاحدید گروه در دانشکده و یا امکانات و اساتید انتخاب شدن.
ماهیشناسی، ایمنولوژی، شناخت کفزیان، انگلها و بیماریهای انگلی آبزیان، اکولوژی آبزیان، اصول و تکثیر و پرورش آبزیان.
ریاضی، فیزیک، شیمی، شیمی آلی، بیوشیمی، آمار زیستی، زیست سلولی و مولکولی، تالوفیتها، ژنتیک، اکولوژی، میکروبیولوژی، تکامل موجودات زنده، فیزیولوژی جانوری، بافتشناسی، جنینشناسی، جانورشناسی، ریختزایی و اندامزایی در گیاهان، سیستماتیک گیاهی، فیزیولوژی گیاهی، رشد و نمو گیاهی، تشریح و مرفولوژی گیاهی، بیوفیزیک، ویروسشناسی، زیستشناسی پرتوی، اکولوژی عملی.
زیستانگلها، فیزیولوژی مقایسهای، جانور شناسی، رفتار شناسی، حشره شناسی.
اکو فیزیولوژی گیاهی، متمم سیستماتیک گیاهی، ازدیاد گیاهان، قارچ شناسی، اکولوژی گیاهی، انتقال مواد در گیاه، اصول ردهبندی گیاهان.
ادامه تحصیل رشته زیست شناسی
همه گرایشهای زیستشناسی جانوری امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رو دارن.
ادامه تحصیل در زیست شناسی دریا:
بوم شناسی دریا
جانوران دریا
آلودگی دریا
گیاهان دریا
ادامه تحصیل در زیست شناسی سلولی مولکولی:
زیست فناوری دریا
بیوفیزیک
ژنتیک
علوم سلولی و مولکولی
زیست فناوری (بیوتکنولوژی) میکروبی
بیوشیمی
میکروبیولوژی
زیست فناوری/ گرایش صنعت و محیط زیست
ادامه تحصیل در زیست شناسی جانوری:
فیزیولوژی جانوری
بیوسیستماتیک
زیست شناسی سلولی و تکوینی
ادامه تحصیل در زیست شناسی گیاهی:
فیزیولوژی گیاهی
سیستماتیک و اکولوژی گیاهی
زیست شناسی تکوینی گیاهی
زمینه شغلی و درآمد رشته زیست شناسی
فارغالتحصیلهای زیستشناسی، میتونن توی طیف وسیعی از مشاغل شاغل باشن. مخصوصا اگه فقط به مقطع کارشناسی بسنده نکنن و بعد از مقطع کارشناسی ارشد وارد بازار کار بشن.
برخی از مشاغل:
تدریس توی مقاطع مختلف بر اساس مدرک تحصیلی که دارن و سابقه و تواناییهاشون.
تدریس دروس آزمایشگاهی مداری و دانشگاهها.
کارشناس آزمایشگاههای تحقیقاتی یا تشخیص طبی.
پژوهشگر و محقق.
تکنسین آزمایشگاه.
تولیدکننده محتوای علمی و تخصصی.
کارخانههای تولید فرآوردههایی دارویی، غذایی و آزمایشگاهی.
حفاظت از محیط زیست.
نماینده علمی توی شرکتها و موسسههای فروش و توزیع تجهیزات طبی و آزمایشگاهی.
تولید محصولات کشاورزی یا نیازهای مزرعهدارها مثل سموم آفتکش و کودها.
شرط موفقیت و مهارت لازم در رشته زیست شناسی
توجه به جزئیات.
برخورداری از حافظه قوی و درک بالا.
کنجکاوی بالا.
صبوری و پشتکار زیاد.
خلاق و ایده پرداز بودن.
مرتب بودن و توانایی طبقهبندی مسائل رو داشتن.
علاقهمند به کشف حقایق پدیدههای طبیعی و علاقه به طبیعت.
توانایی تحلیلگری.
ابتکار و تلاشگری.
انعطافپذیری و آمادگی پذیرش شکست.
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته علوم آزمایشگاهی
مهاجرت با رشته زیست شناسی
بیشتر افراد برای تحصیل توی رشته زیستشناسی برای دانشگاههای خارج از کشور اپلای میکنن. شناخت مدارک و اطلاعاتی درباره دورههای درسی به دانشجوها کمک زیادی توی این روند داره.
به عنوان مثال اپلای از کاردانی به کارشناسی زیستشناسی به طور کلی برای دانشجوهایی در نظر گرفته میشه که قصد تحصیل توی یه برنامه ۴ ساله زیست شناسی، پیش پزشکی و یا پیش دامپزشکی رو دارن. بقیه برنامههای کاردانی رشته زیست شناسی، رشتههای علوم بهداشت رو برای دانشجوهایی در نظر گرفته که میخوان به زمینههایی مثل مراقبت بهداشتی یعنی همون پرستاری و یا ورزشدرمانی بپردازن. برای اپلای توی مقطع کاردانی لازمه که دیپلم دبیرستان و یا معادل اون رو داشته باشین و همچنین باید نمرات SAT وACT رو برای دانشگاه مورد نظر خودتون بفرستید. دانشجوها در طول ۲ سال کاردانی باید در دورههای کارآموزی شرکت کنن و توی آزمایشگاهها حاضر باشن و فعالیت داشته باشن. زیستشناسی، ریاضیات، شیمی، زیستشناسی محیطی و میکروبیولوژی از مهمترین برنامههای کاردانی توی این رشته محسوب میشن.
چندتا از دانشگاههای برتر برای تحصیل رشته زیستشناسی رو بشناسیم:
دانشگاه آتاتورک ترکیه
امپریال کالج لندن
دانشگاه توکیو
دانشگاه کمبریج
دانشگاه آکسفورد
دانشگاه تورونتو
دانشگاه سنگاپور
دانشگاه یو سی ال
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته علوم تغذیه