یه انتخاب رشته خوب باید چه الگوریتمی داشته باشه؟ برای اینکه مردود نشی و بتونی آخرین قبولی توی بهترین رشته رو داشته باشی باید چه چیزایی رو رعایت کنی؟ امروز اینجایینم تا باهم جواب این سوالارو پیدا کنیم. با دونستن جواب این سوالا هم میتونیم انتخاب رشته بهتره انجام بدیم هم وقتیی یه مشاور برامون انتخاب رشته میکنه بتونیم از کیفیت کاری که داره انجام میده مطمئن بشیم. یکی از مهمترین بخش های انتخاب رشته، انتخاب کد رشته های مناسب طبق الگوریتم های ناحیه بندی، قطب بندی و بومی گزینی هست. پس بریم که باهم بطور دقیق این الگوریتم هارو بررسی کنیم.
ناحیه چیست
ناحیه بندی دسته ای از تقسیمات جغرافیایی است که بر اساس معیار های از پیش تعریف شده ای انجام میشود. این دسته بندی جغرافیایی و ناحیه بندی به صورتی انجام میشود که هر ناحیه با ناحیه مجاور متفاوت باشد. در ناحیه بندی جغرافیایی برای انتخاب رشته طبق ملاک ها و پارامتر ها، استان های کشور در 9 دسته، ناحیه بندی شده اند.
ناحیه بومی کنکور
نام دیگر ناحیه بندی که ممکنه تا حدودی به گوشتون خورده باشه، ناحیه بومی هست. ناحیه بومی با بومی استانی متفاوت هست. بر اساس تقسیمات و معیار های ناحیه بندی، 9 ناحیه انتخاب رشته کنکور سراری شامل استانهای زیر میشه:
ناحیه 1: البرز – تهران – زنجان – سمنان – قزوین – قم – مرکزی
ناحیه 2: آذربایجان شرقی – آذربایجان غربی – اردبیل
ناحیه 3: اصفهان – چهارمحال و بختیاری – یزد
ناحیه 4: سیستان و بلوچستان – کرمان
ناحیه 5: بوشهر – فارس – کهگیلویه و بریراحمد – هرمزگان
ناحیه 6: کردستان – کرمانشاه – همدان
ناحیه 7: ایلام – خوزستان – لرستان
ناحیه 8: خراسان رضوی – خراسان شمالی – خراسان جنوبی
ناحیه 9: گلستان – گیلان – مازندران
ناحیه و قطب در انتخاب رشته
حالا سوال پیش میاد که چرا باید در کنکور سراسری دسته بندی ناحیه یا قطبی استانهای کشور وجود داشته باشه؟ دلیل این مسئله میزان تقاضای بالا یکسری رشته ها و همچنین متعادل کردن نیروی متخصص به تعداد کافی در استانهای کشور هست. منطق ناحیه بندی رشته ها این است که شانس قبولی برای افراد بومی در هر ناحیه از دیگر افراد در نواحی مختلف کشور بیشتر باشه. برای مثال شخصی که داره توی گیلان زندگی میکنه، شانس قبولیش توی رشته های ناحیه ای در ناحیه 9 یعنی استانهای گلستان، گیلان و مازندران بیشتر از ناحیه های دیگس. به عبارت ساده تر میتونیم بگیم اگر کسی رشته مورد علاقشو توی دانشگاه های ناحیه خودش قبول نشه، شانس قبولیش توی ناحیه های دیگه خیلی پایین تر هست. بر اساس میزان کدرشته، فواصل استانها از هم و تقاضا، کد رشته های زیر برای هر رشته باید بصورت ناحیه ای انتخاب بشن:
تجربی: هوشبری – مهندسی بهداشت محیط و حرفه ای – رشته های مدیریت – مامایی -پزشکی – پرستاری و ….
ریاضی: مهندسی کامپیوتر – مهندسی برق – مهندسی معماری – مهندسی عمران – اقتصاد – روانشناسی و …
انسانی: علوم سیاسی – حقوق – حسابداری – علوم سیاسی – زبان و ادبیات فارسی و …
قطب بندی کنکور
قطب بندی هم شرایطش دقیقا مثل ناحیه بندی هست، ازین نظر که طبق یسری ملاک ها استانهای ایران از نظر جفرافیایی توی دسته بندی های قطبی قرار میگیرن. بر این اساس در کنکور سراسری و انتخاب رشته از نظر جغرافیایی استانهای ایران در 5 قطب دسته بندی میشن که به شرح زیر هست:
قطب 1: متشکل از ناحیه 1 و 9
قطب 2: متشکل از ناحیه 4 و 8
قطب 3: متشکل از ناحیه 2 و 6
قطب 4: متشکل از ناحیه 3 و 7
قطب 5: متشکل از ناحیه 5
قطب های انتخاب رشته
دقیقا مثل ناحیه بندی، توی قطب بندی هم شانس قبولی رشته های مورد نظرتون توی استانهای هم قطب استان محل زندگی خودتون بیشتره. به عبارت دیگه اگه رشته ای رو در دانشگاه های قطب خودتون قبول نشید، شانس قبولی تون برای اون رشته در قطب های دیگه کمتره. طبق میزان کدرشته ها و تقاضا، کدرشته های زیر برای هر رشته باید به صورت قطبی انتخاب بشن:
تجربی: علوم تغذیه – روانشناسی – داروسازی – رادیولوژی – دندانپزشکی و …
ریاضی: مهندسی معدن – مهندسی مکانیک – علوم کامپیوتر – مهندسی نفت و …
با کلیک روی لینک های رنگی زیر میتونین برای هر رشته لیست کامل رشته های ناحیه ای، قطبی و کشوری رو ببینید:
دانلود لیست دسته بندی رشته های تجربی
دانلود لیست دسته بندی رشته های ریاضی
دانلود لیست دسته بندی رشته های انسانی
بومی استانی یعنی چی
بومی گزینی باعث میشه که داوطلبین هر ناحیه امکان قبولی توی رشته مورد نظرشون رو داشته باشن. طبق اعلام خود سازمان سنجش، بومی گزینی توی انتخاب رشته 80 درصده. یعنی توی بعضی رشته ها که انتخاب داوطلب بر اساس بومی گزینی هست، فقط 20 درصد از داوطلبای غیربومی شانس قبولی در اون رشته و استان رو دارن. عناوین این رشته ها در دفترچه انتخاب رشته بصورت بومی ایتان … هست. البته این رو هم در نظر داشته باشین که غالبا انتخاب این کد رشته ها همراه با تعهد خدمت هست. یعنی بعد از انتخاب اون کد رشته و گذروندن دوران تحصیل تعهد دارن که در اون گروه شغلی مدت مشخصی رو که 1/5 برابر کل مدت زمان تحصیل هست، در مراکزی که بهشون اعلام میشه خدمت کنند.
عنوان دیگه ای که در بومی گزینی ها به چشم میخوره بومی محروم هست. این کد رشته ها علاوه بر اینکه مخصوص داوطلبین بومی استانهای محروم از نظر امکانات تحصیلی یا شرایط بحرانی خاص مثل زلزله زدگی و … هست؛ بلکه حتی محدودیت در شهر هم وجود داره. یعنی بومی محروم ممکنه شهر های تحت پوشش اون استان رو هم فیلتر کنه و فقط داوطلبین برخی از شهرهای اون استان بتونن ازون کد رشته استفاده کنن.
لیست رشته های بومی
رشته های بومی عموماً از رشته هایی قرار میگیرن که رقابت در اونها زیاده و نبود امکانات یا شرایط خاص باعث میشه که شانس قبولی داوطلب در این رشته ها نسبت به سایر داوطلبین کمتر و پایین تر بشه. به همین دلیل هست که کدرشته های بومی محروم تعریف میشن تا بخشی ازین نابرابری جبران بشه. این رشته ها عمدتاً شامل دندانپزشکی, پزشکی و داروسازی است.
توی این بخش ها به طور کامل تونستیم الگوریتم های دسته بندی جغرافیایی انتخاب رشته شامل نایه بندی، قطب بندی و بومی گزینی رو بررسی کنیم. با دونستن این نکات میتونی از ورود لیست کد رشته های خودت توی سایت سازمان سنجش و انتخاب رشته ی خودت مطمن بشی. اگه میخوای در مورد انتخاب رشته جزئیات بیشتری بدونی، میتونی یه سر به این مقاله مون هم بزنی.
