فیزیک تفسیر طبیعت به زبان ریاضیه. این رشته که یکی از رشتههای علوم پایه به حساب میاد، به بررسی پدیدههای طبیعی و روزمره میپردازه. فیزیک، رشته خیلی گستردهایه و از ذرات زیراتمی تا سیارهها و کهکشانها رو دربرمیگیره. هیچ چیزی وجود نداره که فیزیک در اون دخیل نباشه. از لحظهای که شما از خواب بیدار میشید و وارد آشپزخونه میشید تا وقتی که میخواید بخوابید، دارید از فیزیک استفاده میکنید. اینجا میخوایم به معرفی رشته فیزیک بپردازیم و به چندتا سوال مهم درباره این رشته جواب بدیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
Toggleرشته فیزیک مناسب چه افرادی است؟
شما وقتی کنکور ریاضی میدید با دو شاخه از رشتهها مواجه هستید: علوم پایه و علوم مهندسی. علوم پایه شامل رشتههای فیزیک، ریاضی، شیمی، علوم کامپیوتر و اینجور رشتههاست. این رشتهها شالوده علم رو توصیف میکنن. شما توی این رشتهها، با نظریههای مختلف علمی و توصیف اونها مواجه هستید و از اون طرف، علوم مهندسی به کاربرد این نظریهها در زندگی ما میپردازه. وقتی شما وارد یک رشته علوم پایه میشید، باید به یادگیری علم خیلی علاقهمند باشید و خیلی وقتها در ابتدای ماجرا، دنبال کاربرد همه این علومی که یاد میگیرید، نباشید. فیزیک هم از این قاعده مستثنی نیست.
- کسی که وارد رشته فیزیک میشه، باید شخصیتی کنجکاو داشته باشه و علاقه مند به مطالعه طبیعت و قوانین حاکم بر اون باشه.
- از طرفی، ریاضیات نقش خیلی مهمی در این زمینه داره. ما فیزیک رو با زبان ریاضی توصیف میکنیم، پس کسی که وارد رشته فیزیک میشه باید به ریاضیات هم خیلی علاقه مند باشه و در این زمینه هم مطالعه کنه.
- اگر به کار در محیط دانشگاهی و آزمایشگاهی و کلا محیطهای آکادمیک، علاقه دارید یا دوست دارید مهاجرت کنید، این رشته بسیار برای شما مناسبه.
رتبه قبولی رشته فیزیک
شما احتمالا با حداکثر رتبه 3500 در منطقه یک، رتبه 3000 در منطقه دو و رتبه 2000 در منطقه سه میتونید توی دانشگاههای برتر دولتی تهران فیزیک روزانه قبول شید. اگر خیلی دقیقتر میخواید بدونید با چه درصدهایی و چه رتبههایی میشه توی هر دانشگاه فیزیک قبول شد، بهتون توصیه میکنم به مطلب نرمافزار تخمین رتبه کنکور مراجعه کنید و شرایط خودتون رو بسنجید.
نمونه کارنامه قبولی رشته فیزیک:
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته مهندسی هوافضا
رشته فیزیک در دانشگاه شامل چه دروسی است؟
بچهها به نوعی میشه گفت که رشته فیزیک در دانشگاه، شامل دو بخشه: فیزیک کلاسیک و پایه، فیزیک کوانتومی و جدید.
شما وقتی وارد دانشگاه میشید، در ابتدا یک سری دروس پایهای فیزیک رو میگذرونید که در واقع همون مفاهیمی هستند که توی دبیرستان گذروندید. اما این بار خیلیخیلی عمیقتر و کلیتر. یعنی اگر شما مثلا در دوره دبیرستان، خوندید که معادله موج یک معادله سینوسی هست، توی دانشگاه توی درس موج یا دروس مربوط به صوت، میفهمید که آیا همیشه معادله موج به شکل سینوسی هست؟ حالت کلیتر این معادله به چه شکله و چه زمانی این معادله سینوسی میشه؟ و همینطور با مسائل خیلی واقعیتر و با در نظر گرفتن پارامترهای تاثیر گذار بیشتری مسائل رو نگاه میکنید.
دروس پایهای که هرکس که وارد رشته فیزیک میشه باید اونا رو بگذرونه، موارد زیر هستند:
-
فیزیک 1 و 2:
این دو تا درس، درسی هستن که شما هر رشتهای برید، باید بخونید. شما اینجا همون فیزیک دبیرستان رو میخونید که فقط یکم مسائل سختتر و کلیتری رو وارد کرده و یکمم با انتگرال آشنا میشید.
-
فیزیک 3:
فیزیک سه در واقع همون فیزیک صوت و امواجه. اینجا هم باز همون چیزهایی که دبیرستان راجع به این دو مبحث خوندید رو با یکم توضیح کلیتر، میخونید.
-
فیزیک 4:
این درس در واقع درآمدی بر کوانتومه. توی این درس شما متوجه میشید که تاریخ فیزیک چجوری به سمت اینکه کوانتوم رو کشف کنه پیش رفت. این درس پر از آزمایشهای خفنیه که نشون میده ذرات واقعا دارن به صورت تجربی چجوری کار میکنن.
-
مکانیک تحلیلی 1 و 2:
که با استفاده از قوانین نیوتن هر نوع حرکت موجود از حرکت یک توپ کوچیک تا حرکت سیارهها و ماهوارهها رو توصیف میکنه. این دو درس دیگه مثل دبیرستان نیست که برای یک حرکت سقوط آزاد ساده، بیاد کلی از پارامترهای موثر مثل اصطکاک رو حذف کنه. در اینجا سعی میشه به واقعیترین شکل، حرکت اجرام رو توصیف کرد.
-
الکترومغناطیس 1 و 2:
توی این دو تا درس شما بطور کامل با نیروی مغناطیسی بین دو جرم آشنا میشید. از قانون ساده کولن که باهاش آشنایی دارید شروع میشه و تا مدارها و امواج الکترومغناطیسی پیش میره.
-
ترمودینامیک و مکانیک آماری 1 و 2:
توی درس ترمودینامیک 1 شما دوباره قوانین ترمودینامیک رو میخونید و این بار خیلی دقیق به بررسی هر قانون میپردازید. این درس از تعریف دما شروع میشه و تمام مباحثی که شما توی شیمی دبیرستان راجع به واکنشها و آنتروپی و گرما خوندید رو دقیقتر و عمیقتر، بررسی میکنه. ترمودینامیک 2 هم بیشتر به بخش “مکانیک آماری” میپردازه، یعنی میاد مسائل ترمودینامیکی رو به صورت احتمالی بررسی میکنه. مثلا یکی از ابتداییترین سوالهایی که توی این درس پاسخ داده میشه، اینه که وقتی شما یک عطر رو داخل یه اتاق باز میذارید، چطور این عطر با استفاده از پدیده پخش، در اتاق پخش میشه و این مولکولها چگونه حرکت میکنن.
-
ریاضی فیزیک 1:
این درس در واقع شروعی هست برای وارد شدن فرد به دنیای فیزیک مدرن. توی این درس، شما تمام ریاضیاتی که نیاز دارید توی کوانتوم بکار بگیرید رو یاد میگیرید.
-
مکانیک کوانتومی 1 و 2:
توی این دو تا درس شما به فیزیک مدرن میپردازید. فیزیکی که در قرن بیستم روی اون کار شد و تمام کاستیهای فیزیک کلاسیک رو جبران کرد. شاید کوانتوم درسی خشک و پر از ریاضیات بنظر بیاد ولی وقتی شما در اون عمیق بشید و ببینید ذرات زیراتمی چجوری دارن کار میکنن، امکان نداره که به وجد نیاید.
بعد از گذروندن این دروس و تعدادی آزمایشگاه مربوط به دروس، شما یک سری درس اختیاری باید بگذرونید. یعنی کلی درس ارائه میشه که با توجه به علاقتون و گرایشی که میخواید بعدا توی ارشد ادامه بدید، درس رو انتخاب میکنید و برمیدارید. این دروس شامل خیلی چیزها مثل موج، نسبیت عام و خاص، نجوم، فیزیک حالت جامد، مدلسازی در فیزیک، اپتیک و… میشه.
گرایشهای فیزیک برای ادامه تحصیل به چه شکل است؟
یک نکته خیلی مهم وجود داره، اینکه فیزیک در مقطع کارشناسی گرایش نداره. شما وقتی وارد کارشناسی میشید، فقط دروس اصلی و یک سری درس اختیاری رو میگذرونید و آماده میشید برای کنکور ارشد. اینجا میخوام مختصر گرایشهای مختلف فیزیک رو توضیح بدم براتون.
بچهها، فیزیک اینقدر رشته گستردهای هست و کارهای مختلفی میشه توش کرد که توی خیلی از دانشگاهها مثل صنعتی شریف، حتی توی مقطع ارشد هم شما به صورت رسمی گرایش خاصی ندارید و میتونید کار های مختلفی بکنید. اما بطور کلی اگر بخوایم یه دستهبندی داشته باشیم، گرایشهای فیزیک به این شکل هستند:
فیزیک حالت جامد:
این گرایش به بررسی کریستالها، فیزیک سطوح و مواد ماکروسکوپی میپردازه و خواص این مواد رو با توجه به قوانین کوانتوم بررسی میکنه.
فیزیک پلاسما:
بچهها، موادی که ما میشناسیم، از چهار حالت گاز، مایع، جامد و یا پلاسما تشکیل شدند. این گرایش به بررسی این مواد میپردازه.
نجوم و اخترشناسی:
در این گرایش، پدیدههای مختلف نجومی مطالعه میشه، دادهها جمعآوری و تحلیل میشه و رفتار ستارهها و اجرام آسمانی، بررسی میشه. مثلا اینکه یه ستاره چند سال عمر کرده و ویژگیهاش چیه.
کیهان شناسی:
این گرایش خیلی شبیه نجومه اما مباحث گستردهتری رو در برمیگیره و راجع به گرانشها و پرتوهای کیهانی صحبت میکنه.
سیستمهای پیچیده:
یکی از گرایشهای جدید فیزیکه. توی این گرایش، سیستمهایی بررسی میشه که n ذرهای هستن و نمیشه تعادل اون سیستمها رو به سادگی پیش بینی کرد که به چه شکله. این گرایش، تلفیقی از مباحث فیزیک و برنامه نویسیه.
اپتیک و لیزر:
این گرایش در رابطه با نور و قوانین حاکم بر اون و همینطور اینکه لیزر چیه و چجوری میشه لیزر ساخت صحبت میکنه. همچنین یکی از گرایشهای خیلی کاربردی فیزیکه و فارغ التحصیلان میتونن توی خیلی جاهای نظامی و دولتی، کارهای مختلفی انجام بدن.
هستهای:
گرایش هستهای هم همونطور که از اسمش پیداست، مربوط به مطالعه و کشف انرژی هستهایه.
بازار کار در رشته فیزیک به چه شکل است؟
بچهها، در اینجا میخوام یک نکته خیلی مهم رو بهتون بگم. وقتی دارید یک رشته رو انتخاب میکنید، بازار کار آخرین چیزی باشه که بهش فکر میکنید. توی دنیای امروز، یاد گرفتن هر مهارتی که بهش علاقه مند بشید، با گذروندن چند تا دوره و یکم وقت گذاشتن و سرچ کردن امکان پذیره. از طرفی وارد هر رشتهای هم که بشید، باید مهارتهای جانبی مثل زبان انگلیسی و برنامه نویسی رو یاد بگیرید که فقط با داشتن علاقه میسر میشه. شما قراره 4 تا 5 سال از بهترین سالهای زندگیتون رو به خوندن رشته دانشگاهیتون بپردازید. پس اگر میخواید وسط راه خسته نشید، حتما اول با علاقه رشتتون رو انتخاب کنید.
رشته فیزیک هم همینطوره. اگر ابتدا با علاقه وارد این رشته بشید و خوب درس بخونید، کمکم میتونید کارهای مختلفی انجام بدید و درآمدزایی کنید.
- اگر علاقهمند به تدریس و یا ریسرچ و آزمایش هستید، با ادامه تحصیل توی این رشته میتونید به این مشاغل برسید.
- از اونجایی که فیزیک علم روز هست و هیچوقت قدیمی نمیشه و همیشه حرفی برای گفتن داره، یکی از بهترین رشتهها برای مهاجرته.
- اگر در طول دوره تحصیلی خودتون بتونید برنامه نویسی یاد بگیرید، به واسطه درسهایی مثل شبیه سازی کامپیوتری در فیزیک یا مدل سازی، میتونید این توانایی رو در خودتون افزایش بدید و به عنوان برنامه نویس در جاهای مختلف کار کنید.
- از طرفی، خیلی از شرکتهای دانش بنیان و یا آزمایشگاهها هستن که به یک متخصص فیزیک نیاز دارند.
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته مهندسی صنایع