سلام همراه عزیز! به مقاله معرفی رشته مهندسی برق خوش اومدی. من محمدرضا سلیم خانی دانشجوی رشته مهندسی برق دانشگاه شهید بهشتی به همراه همکارم توی همین مجموعه، علی سبحانیان، دانشجوی مهندسی برق دانشگاه خلیج فارس، در رابطه با این رشته حرف بزنیم. اگه تو هم این حوزه تحصیلی یکی از علایق و انتخاب‌هاته، باهامون تا آخر همراه شو.
نوع پذیرش در رشته مهندسی برق
در بخش معرفی رشته مهندسی برق، باید بگیم که این حوزه از مواردی هست که میتونی با شرکت در آزمون سراسری علوم ریاضی و با توجه به زیرگروه 1، با کسب رتبه مناسب، اقدام به تحصیل کنی. همچنین میتونی هم با آزمون و هم بر اساس سوابق تحصیلی، برای این حوزه اقدام به انتخاب واحد کنی. برای پذیرش در این گرایش برای دانشگاه‌های سطح بالای کشور، باید رتبه‌ای زیر 400 و برای قبولی در دانشگاه‌های روزانه و دولتی، رتبه‌ای زیر 1000 کسب کنی.
آخرین رتبه قبولی رشته مهندسی برق
برای قبولی در این رشته باید برای تعیین میزان زمان لازم برای مطالعه و همینطور دانشگاه مد نظرت، یک دید کلی نسبت به محدوده قبولی داشته باشی. کف قبولی‌های مجاز در این رشته در هر سال با توجه به تعداد داوطلبان و همینطور درصد دروسشون متفاوته. همچنین رتبه‌های قبولی در دانشگاه‌های مختلف برای مناطق یک، دو و سه نیز متفاوته. در نظر داشته باش که تمام درصدها تخمینی هستن و هر سال ممکنه فرق کنه.
برای قبولی در این رشته، محدوده قبولی مجاز برای منطقه یک، رتبه زیر 2000، برای منطقه دو رتبه زیر 4000 و برای منطقه سه رتبه زیر 5000 هست. این رتبه‌ها نسبت به دانشگاه مورد نظرت میتونه متفاوت بشه. مثلا اگر کنکوری منطقه یک هستی و قصد تحصیل در این رشته در دانشگاه تهران رو داری، باید رتبه زیر 100 داشته باشی اما با رتبه زیر 1000 هم در دانشگاه صنعتی اصفهان میتونی تحصیل کنی. با رتبه حدودا بین 3000 تا 5000 هم میتونی در دانشگاه‌های دولتی، در نوبت دوم تحصیل کنی که بسته به منطقه و دانشگاه مورد نظرت این رتبه متفاوته.
نمونه کارنامه قبولی رشته مهندسی برق:
دوره تحصیل و دروس دانشگاهی مهندسی برق
مقطع کارشناسی
در معرفی رشته مهندسی برق لازمه بدونی که این حوزه در دانشگاه واقعا نیاز به وقت زیاد داره و باید همه دروس رو به طور کامل یاد بگیری. گستردگی دروس مهندسی برق زیاده و باید بر روی همشون مسلط باشی ضمن این که اکثرا ماهیت ریاضی داره و حوزه نسبتا سختیه و اگر علاقه مند به ریاضی هستی میتونه خیلی برات شیرین باشه. به صورت کلی، دانشگاه‌ها در 4 ترم مقطع اول کارشناسی، دروس مشترکی رو برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارائه میکنن و از ترم 5 میتونی گرایش مد نظر خودتو انتخاب کنی و دروس اون گرایش رو بخونی. رشته مهندسی برق شامل گرایش الکترونیک، دیجیتال، کنترل، قدرت، مخابرات و مهندسی پزشکیه. در ادامه به بررسی هریک از اون‌ها می‌پردازیم.
الکترونیک
این گرایش به صورت کلی درباره ساخت قطعات و کاربرد اون‌ها در مدار الکتریکیه. برای این گرایش، هم برنامه نویسی وجود داره هم شناخت قطعات و ساخت برد و هدف کلی هم ارائه یک مدار یا قطعات الکترونیکی خوبه. این دروس برای اکثر دانشجویانی که وارد این حوزه میشن خوبه و برای دانشجویان مهندسی برق، گرایش مناسبیه.
دیجیتال
دیجیتال زیرشاخه الکترونیکه و به صورت مستقل از خودش نیست. تفاوت دیجیتال و الکترونیک در اینه که دیجیتال بیشتر پایه برنامه نویسی داره و شبیه مهندسی کامپیوتره.
کنترل
تعریفی که در برق از گرایش کنترل میشه اینه که این گرایش رابطه‌ای هست بین برق و مهندسی. محلی که در این گرایش کاربرد داره، در پالایشگاه‌هایی مثل پالایشگاه‌های عسلویه هست که برای ارتباط گرفتن بین مهندسی نفت و برق و ارتباط بین مهندسی برق و مکانیک، افراد بسیاری استخدام میکنن. در حالت کلی در ساخت موشک‌ها و هدایتشون، از این گرایش استفاده میشه. درواقع این گرایش، ترکیبیه و بین گرایش کنترل و قدرت هم میشه ارتباط برقرار کرد و طراحی شبکه‌هایی در حوزه قدرت ایجاد کرد.
قدرت
این گرایش درمورد نیروگاه، تولید برق و خطوط انتقاله. گرایشیه که ملموسه و درمورد ترانس‌ها و نحوه انتقال برق به شهرها و استان‌هاست و گرایش خوبیه. در ایران خیلی مورد استفاده قرار می‌گیره و نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع برق از این گرایش استفاده میکنن. همچنین این گرایش درباره چگونگی انتقال انرژی از نیروگاه‌ها به داخل خونه‌هاست و اینکه چطور انتقال انرژی، بازده بیشتری داشته باشه.
مخابرات
این گرایش به صورت کلی درمورد سیستم، انتقال داده، پیام رسانی و امواج الکترومغناطیسه. دروس این گرایش، به صورت کلی بر عکس گرایش قدرت، ناملموسه. دروسی مثل الکترو مغناطیس، مخابرات و سیگنال، دروسی نیستن که به راحتی درک بشه و نیاز به درک سه بعدی داره و باید خیلی خوب علوم داده رو درک کنی تا موفق بشی اما برای اپلای و مهاجرت حوزه خیلی خوبیه.
هر چهار گرایش برق، اشتراک‌های زیادی دارن اما باید با توجه به شناخت روحیات خودش و بر اساس نکاتی که درمورد گرایش‌ها گفتیم، بررسی کنی و ببینی که آیا به تجسم سه بعدی علاقه داری یا به طراحی شبکه در برق و قدرت که ملموس‌تره.
مهندسی پزشکی
برخی دانشگاه‌ها به صورت مستقل برای این رشته جذب میکنن. مثلا دانشگاه امیرکبیر رشته مهندسی پزشکیش جدا از برقه اما برخی دانشگاه‌ها هم هستن که رشته مهندسی برق رو جذب میکنن و برای ارشد، مهندسی پزشکی دارن. مهندسی پزشکی بیشتر با دروس علوم پایه و علوم زیستی تلفیق شده که باید این دروس رو در کنار دروس دیگه این رشته بخونی. یعنی باید علوم زیستی، برخی از دروس مکانیک و الکترونیک رو هم بخونی. این دروس در کنار هم، مهندسی پزشکی رو تشکیل میده. این گرایش نسبتا سخته چون گستردگی مباحثش زیاده.
مقاطع بالاتر
برای مقاطع بالاتر از کارشناسی یعنی ارشد، میتونی در هر یک از رشته‌هایی که در قسمت قبل نام بردیم یا حوزه‌های بالا به همراه برق، تحصیل کنی. این رشته‌ها شامل مهندسی برق-الکترونیک، برق-قدرت، برق-مخابرات (گرایش‌های موج، رمز، میدان سیستم، مایکرونوری)، مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک، برق-کنترل، مهندسی هسته‌ای (گرایش‌های مهندسی پرتو پزشکی، مهندسی راکتور)، مهندسی کامپیوتر (معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی، رباتیک) هستن.
همینطور در مقطع دکترا و بالاتر میتونی هر یک از زیرشاخه‌های گرایش‌های ارشد رو به صورت تخصصی‌تر مطالعه کنی و مورد تحقیق و پژوهش قرار بدی.
مباحث درسی کارشناسی مهندسی برق
برای معرفی رشته مهندسی برق باید بگیم که این رشته در مقطع کارشناسی شامل 22 واحد دروس عمومی، 27 واحد دروس پایه، 53 واحد دروس تخصصی و 35 واحد دروس اختیاریه. همچنین شامل 3 واحد پروژه و 3 واحد کارآموزی در 320 ساعته که بدون تاثیر در معدل و تعداد واحده.
اولین مورد دروس پایه مثل ریاضیات، فیزیک، دیفرانسیل و ریاضیات مهندسیه. این دروس در اکثر رشته‌های مهندسی مشترکه و فرقی نمیکنه که صنایع، مکانیک، کامپیوتر یا برق بخونی. همه این دروس رو باید پاس کنی که بهش میگن دروس پایه. دروس عمومی 22 واحد درس عمومی مشترک بین تمامی حوزه‌هاست مثل فارسی، معارف و غیره. دروس تخصصی در رشته مهندسی برق به چهاردسته تقسیم میشه:
مدارهای الکتریکی:
این درس درمورد تحلیل مدارهاست. در اینجا مدار رو میذاری جلوی روت و مدار رو بر اساس ولتاژ، جریان و غیره تحلیل میکنی. این قضیه یکم با فیزیک یازدهم در زمینه مدارها فرق میکنه و به صورت تخصصی میشه و باید مدارهای سخت و پیچیده رو تحلیل کنی.
برنامه نویسی:
این درس سه واحده، به همراه شش یا پنج واحد برنامه نویسی پیشرفته‌ست که در دانشگاه‌های مختلف، بر اساس زبان‌های مختلفه. مثلا در برخی دانشگاه‌ها سی پلاس تدریس میکنن و برخی پایتون. باید این زبان‌های برنامه نویسی رو خیلی خوب یاد بگیری و اگر میخوای مهندس خوبی باشی، باید روی این زبان‌ها مسلط بشی. سرجمع ده واحد در این حوزه با این مبحث سر و کار داری. البته گرایش‌های قدرت و مخابرات مقدار کمتری باهاش برخورد دارن.
سیگنال:
این درس یعنی هر چه که مربوط به تابع زمان باشه. باید این دروس مربوط به سیگنال‌ها رو پاس کنی. سنگین و سخته و اهمیت داره.
کنترل سیستم:
باید بتونی سیستم‌ها رو کنترل کنی. این کنترل سیستم در گرایش کنترل، تعداد واحد بیشتری داره.
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته مهندسی مکانیک
بازار کار مهندسی برق
نکته مهم در معرفی رشته مهندسی برق اینه که این حوزه بازار کار خوبی داره چه در حوزه استخدام و چه در حوزه خوداشتغالی. اگر مهندس خوبی باشی میتونی هم راحت استخدام بشی و هم در بازار کار یه شرکت مستقل راه بندازی ولی باید همه این دروس رو به همراه مطالب فنی و عملی بلد باشی. باید تجربه عملی و مهارتی خوبی داشته باشی. در نظر بگیر که دروس مهندسی برق سخته و پایه اصلی مهندسی برق ریاضیات و فیزیکه. فیزیک کمتره. اما اگه خلق و خوی خوبی با ریاضی نداری بهتره این رشته رو انتخاب نکنی چون خیلی از این نظر پیشرفته‌ست. ریاضیات یک و دو، دیفرانسیل و مهندسی داره. و این چهار درس ریاضیات رو باید برای مهندسی برق کامل یاد بگیری. در بازار کار هم که میری باید بر تمامی نکاتش تسلط داشته باشی.
در حوزه اشتغال مورد مهم اینه که اگر در گرایش قدرت و کنترل باشی وجه استخدام و اشتغال خوبی داره. برای حوزه الکترونیک برای خوداشتغالی و شرکت خصوصی و گرفتن پروژه موقعیت خیلی خوبی داری و در مخابرت هم امکان خوبی برای اپلای و مهاجرت داری.
مهارت‌های لازم برای مهندس برق
برای تحصیل در رشته‌ی مهندسی برق و کسب موفقیت و پیدا کردن بازار کار، باید در کنار آموزش این رشته در دانشگاه، مهارت‌های مورد نیاز اون رو هم کسب کنید. تعدادی از این توانایی‌ها و مهارت‌ها، مربوط به ویژگی‌های فردی شماست. مثلا این رشته شاید بخاطر سختی‌ها و پیچیدگی‌های اون، کمی بیشتر از باقی رشته‌های تحصیلی به علاقه‌ی فردی احتیاج داره. یا برای مثال، توانایی حل مسئله یکی دیگه از ویژگی‌هاییه که داشتن اون برای مهندسین برق مهمه. چراکه کار در این زمینه، میتونه چالش‌های مختلفی پیش روی شما قرار بده و شما رو مجبور کنه که در زمان کوتاهی، راه‌حل‌های خلاقانه و متفاوتی رو امتحان کنید تا بتونید از اون مشکل عبور کنید.
اما علاوه بر ویژگی‌های فردی، یادگیری و کسب مهارت در تعدادی نرم‌افزار هم برای یک مهندس برق لازم و ضروریه. نرم‌افزارهایی که برای طراحی نمودارهای مداری و شماتیت الکترونیکی خیلی کاربردی و مفیدن. تعدادی از این نرم‌افزارها رو اینجا براتون نام می‌بریم: MATLAB, ETAP, Protel, Orcad, …
همچنین، ابزارهای مختلفی هم برای مهندسین برق تولید شدن که عصای دست اون‌ها و از ضروریات داخل کیفشون به حساب میان. این ابزارها میتونن از لوازم ساده‌ای مثل انبردست، کاتر و قیچی‌های مخصوص رو شامل بشن تا ابزارهای حرفه‌ای‌تری مثل طیف سنج، کالیبراسیون فرکانس‌ها، ژنراتورهای سیگنال، کنتورهای ولتاژ و …
مهاجرت
برای اپلای کردن چند مورد هست که باید بهش توجه کنی. اول دانشگاهی هست که در اون درس میخونی. هرچقدر رنک دانشگاهی که در اون تحصیل میکنی بالاتر باشه، اپلای کردن برات راحت‌تره. مورد دوم معدله که باید معدلت بالای 16 یا 17 و درواقع الف باشی. و بعدی اینه که باید به تمامی دروس و برنامه‌‌های مختلف مسلط باشی چون موقع اپلای خیلی مهمه که تو کامل به این موارد تسلط داشته باشی. از لحاظ فنی هم باید حرفه‌ای باشی.
مورد بعدی زبانه که باید زبان خیلی خوبی داشته باشی. همنیطور اساتید. اگر با اساتید سطح بالایی در ارتباط باشی و اون‌ها معرفیت کنن، میتونی اپلای کنی. اما خود رشته از نظر ماهیت، حوزه‌ای هست که طرفدار زیادی داره و زمینه کاری خوبی داره به همین دلیل نسبت به سایر مهندسی‌ها، مهاجرت در اون راحت‌تره.
از بین دانشگاه‌های خوب دنیا برای اپلای در این زمینه میتونیم به ترتیب، بهترین دانشگاه‌ها رو ماساچوست، استنفورد، کالیفرنیا برکلی، نانیانگ، زوریخ، کمبریج، هاروارد سنگاپور و آکسفورد نام ببریم.
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته مهندسی صنایع
