کنکوری عزیز سلام. من الهه موسایی، دانشجوی رشته روانشناسی در دانشگاه خوارزمی هستم که قراره امروز در این مقاله به همراه همکار خوبم خانم فاطمه اعجازی، دانشجوی رشته روانشناسی در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تهران، در رابطه با این رشته صحبت کنیم. پس باهامون همراه شو تا حسابی درمورد این حوزه اطلاعات کسب کنی.
نوع پذیرش رشته روانشناسی
در بخش معرفی رشته روانشناسی باید بگیم که این رشته شناوره. یعنی داوطلب‌های زیادی از تجربی، انسانی و ریاضی میتونن این رشته رو انتخاب کنن. اما به صورت تخصصی برای بچه‌های علوم انسانیه و بعد از حقوق، رشته تاپ انسانی محسوب میشه. به همین دلیل برای این که بتونی این رشته رو در دانشگاه‌های تراز اول کشور بخونی، نیازه که رتبه زیر هزار بیاری. همچنین میتونی در دانشگاه‌های دولتی و پیام نور و آزاد در این حوزه تحصیل کنی.
رتبه قبولی رشته روانشناسی
رشته روانشناسی از جمله حوزه‌های مهمیه که در کنکور باید رتبه‌ای بسیار عالی برای قبولی در اون کسب کنی. قبولی در این رشته، اندکی دشواره. در نتیجه ما در این مقاله آخرین رتبه قبولی و محدوده قبولی سال‌های قبل رو قرار میدیم تا بتونی تصمیم درستی در نحوه مطالعه و برنامه‌ریزی برای تحصیل در این رشته بگیری. همونطور که میدونی، مناطق یک، دو و سه به ترتیب، نیازمند رتبه بهتری هستن. یعنی آخرین رتبه قبولی منطقه یک، با منطقه دو و سه متفاوته. در ادامه بیشتر بررسی میکنیم. نکته مهم اینجاست که این محدوده‌های قبولی، حدودی هستن و نمیتونی دقیق بگی که باید این رتبه رو کسب کنی. میزان قبولی‌ها در هر سال با توجه به رتبه‌های کسب شده و تعداد داوطلبان متفاوته.
محدوده قبولی رشته روانشناسی در دانشگاه‌های روزانه در منطقه یک، زیر 500، در منطقه دو زیر 1500 و در منطقه سه زیر 2000 هست. یعنی کف قبولی مجاز برای تحصیل در این رشته متناسب با منطقه‌ای که هستی، متفاوته. همچنین این محدوده‌های قبولی برای دانشگاه‌های مختلف نیز متفاوته. یعنی اگر داوطلب منطقه یک قصد تحصیل در رشته روانشناسی در دانشگاه تهران رو داشته باشه، باید رتبه زیر 100 داشته باشه در حالی که با رتبه 500 میتونه به عنوان مثال در دانشگاه فردوسی مشهد در همین رشته تحصیل کنه. پس رتبه‌های قبولی با توجه به دانشگاه مورد نظرت میتونه متفاوت بشه.
محدوده قبولی رشته روانشناسی در دانشگاه‌های نوبت دوم، آزاد و غیرانتفاعی هم متفاوته. یعنی کف قبولی مجاز در این رشته برای نوبت دوم، زیر 1000، در غیرانتفاعی و آزاد هم زیر 6000 هست. توجه کن که تمامی این رتبه‌ها به صورت حدودی تخمین زده شده و در هر سال متفاوت خواهد بود.
نمونه کارنامه قبولی رشته روانشناسی:
دوره تحصیل و دروس دانشگاهی روانشناسی
گاهی وقت‌ها پیش میاد که برخی از داوطلب‌ها خواهان این رشته هستن اما رتبه خوبی کسب نمیکنن. در نهایت به جای این حوزه، رشته مشاوره رو انتخاب میکنن. درسته که این دو رشته به همدیگه شبیه هستن اما لازمه که حتما تفاوت این دو رو باهم بدونی. هر دو در مقطع کارشناسی 130 واحد درسی دارن که 100 واحد مشترک هست و 30 واحد بقیه متفاوته که دقیقا وجه اختلاف این دو رشته‌ست. تفاوتشون در اینه که رشته روانشناسی در حوزه درمان فعالیت میکنه ولی مشاوره اینطور نیست و بیشتر حالت مشاوره و تعامل و گفتگو بین درمانگر و مراجعه‌کننده داره. منظور از اینکه روانشناسی در حوزه درمانه یعنی در بیمارستان‌های اعصاب و روان و مطب‌ها، برای درمان بیماری‌های روانی مثل اسکیزوفرنی، افسردگی و غیره‌ست.
کارشناسی
برای معرفی رشته روانشناسی باید بگیم که تحصیل در کارشناسی روانشناسی، هشت ترمه و در طول چهارسال تموم میشه که هم دروس تخصصی و هم دروس عمومی رو در این هشت ترم می‌گذرونی. دروس عمومی مثل ادبیات، ریاضی, معارف و غیره‌ست. دروس اختصاصی شامل مواردی مثل مباحث اساسی در روانشناسی، روانشناسی اجتماعی، تاریخچه و مکاتبه که اولین واحدهایی هستن که در طول ترم یک می‌گذونی.
بهتره اگر نیاز داری دید بهتری در این رشته پیدا کنی، کتابی که در دانشگاه تحت عنوان هیل گارد، مطرح میشه رو بخونی و بررسی کنی. چون یکسری از اطلاعاتی که هر دانشجوی روانشناسی لازم هست درموردش بدونه در این کتاب آورده. علاوه بر این که دانشجوهای روانشناسی لازمه که این کتاب رو مطالعه کنن و امتحان بدن، دانشجوهای رشته‌های دیگه مثل گفتار درمانی، کار درمانی و کسانی که کار بالینی انجام میدن هم اکثرا این کتاب رو میخونن و یه جورایی از رفرنس‌های ارشد هم محسوب میشه. پس بهتره مطالعه کنی تا بتونی بهتر تصمیم بگیری.
این رشته در مقطع کارشناسی تحت عنوان رشته روانشناسی هست. در سال‌های گذشته، گرایش‌های مختلفی مثل روانشناسی بالینی در کارشناسی وجود داشته و دانشجوها میتونستن از همون اول در مقطع کارشناسی گرایششون رو انتخاب کنن اما در حال حاضر اینطور نیست. همچنین این رشته رو نباید با روانشناسی عمومی اشتباه گرفت، چون روانشناسی عمومی خودش یه گرایش برای ارشد محسوب میشه.
شرایط ادامه تحصیل روانشناسی
این حوزه مثل رشته‌های علوم پزشکی نیاز به یک دوره طولانی برای تحصیل داره و زمان بره. از اونجایی که برای چنین رشته‌هایی باید آینده اون رشته رو بیشتر از مقطع کارشناسی در نظر بگیری، باید بدونی بعد از این که دوره لیسانس تموم شد، میخوای چطور تحصیل کنی. گرایش‌های مختلفی وجود داره که در ادامه بهشون می‌پردازیم.
در معرفی رشته روانشناسی باید بدونی که پرطرفدارترین رشته در ارشد، روانشناسی بالینیه که همون بخش درمانی و پزشکیه. درمورد رشته روانشناسی بالینی، باید بدونی امسال قانونی گذاشته شد: افرادی که خواستار مطالعه این رشته در ارشد هستن، حتما باید در کارشناسی هم روانشناسی خونده باشن. یعنی افرادی که در کارشناسی رشته مشاوره خوندن، نمیتونن در ارشد روانشناسی بالینی بخونن. همونطور که گفتیم در روانشناسی بالینی میتونی در بیمارستان اعصاب و روان و مطب‌های شخصی فعالیت داشته باشی. همچنین انجام فعالیت‌های پزشکی و پژوهشی در حوزه علم درمان و پزشکی هم شامل همین حوزه‌ست.
دومین رشته، کودکان استثنائیه. حوزه کودکان استثنائی شامل کار با بچه‌هایی هست که عقب ماندگی ذهنی دارن، اوتیسم هستن، کم شنوا یا کم بینا یا نابینا هستن، مشکل تکلم دارن و مواردی مثل این.
روانشناسی بالینی، بالینی کودک و نوجوان، روانشناسی صنعتی سازمانی، رشد، تطبیقی، اجتماعی، روانشناسی عمومی، روان سنجی، روانشناسی ترتبیتی و غیره از سایر گرایش‌های ارشدن.
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته حقوق
درآمد و بازار کار رشته روانشناسی
روانشناسی یک حوزه خود اشتغاله. یعنی خودت میتونی با مطب زدن، تحقیقات روانشناسی و پژوهشی انجام دادن و حتی همکاری با اساتید و چهره‌های علمی در حوزه‌ی مقاله نویسی و پژوهش، باعث درآمد و اشتغال خودت بشی و درآمدزایی کنی.
زمان شروع به اشتغال در این حوزه، بعد از مقطع کارشناسی ارشده. یعنی باید حداقل مدرکی که برای کارکردن در این رشته داشته باشی مدرک فوق لیسانس یا کارشناسی ارشد باشه. چون سازمان روانشناسی تا حداقل مدرک کارشناسی ارشد مجوز کار نمیده.
به عنوان فردی که روانشناسی خوندی میتونی بعد از کارشناسی به عنوان مربی مهد کودک و در سازمان‌هایی که به یک کارشناس روانشناس نیاز دارن، مثل ارگان‌های دولتی و بهزیستی، آزمون استخدامی بدی و مشغول کار بشی. همچنین به عنوان دستیار توی مراکز تحقیقاتی شرکت کنی و رزومه کسب کنی. و اگر قصد تحصیل در ارشد رو داشته باشی، میتونی بعد از گرفتن مدرک ارشد ازش به عنوان مجوزی برای کلینیک زدن یا سرای سالمندان تاسیس کردن استفاده کنی و میتونی به عنوان یه فرد موثر عملکرد خوبی داشته باشی.
برای معرفی رشته روانشناسی در حوزه کار باید بگیم که اگر فارغ از این که میتونی در رشته‌ای که علاقه مندی، مهارت و تخصص داشته باشی، میتونی در زمینه شغلی هم موفق باشی. این رشته از لحاظ بازار کار خیلی گسترده‌ست. اگه میخوای به صورت تخصصی‌تر در مورد این رشته بدونی، هشتگ‌های روانشناسی رو در اینستا دنبال کن؛ در اینترنت جستجو کن و با افرادی که در این حوزه مشغول به فعالیت هستن، صحبت کن. البته سراغ افرادی نرو که روانشناسی خوندن و عملکرد مناسبی نداشتن و از بازار کار این رشته ناراضی هستن. بهتره بری سراغ افرادی که کار میکنن در این رشته و موفق‌ترن. اینجوری انگیزه بهتری میشه واست که بتونی رضایت شخصی داشته باشی.
توانایی‌های لازم رشته روانشناسی
باید بگیم کسی که در این رشته تحصیل میکنه باید روحیه کمک کردن بسیار بالایی داشته باشه؛ برای دیگران دلسوز و مهربان باشه و بتونه به صحبت‌های بقیه گوش بده. به این نکته دقت کن که تو به عنوان درمانگر قراره با افرادی که حال روحی خوبی ندارن سر و کار داشته باشی. پس باید تلاش کنی روحیه یاری گر خودت رو تقویت کنی. چرا که اگر فاقد این روحیه باشی، نمیتونی اونطور که باید در این رشته ماندگار و با افراد زیادی سروکار داشه باشی. چرا که احساساتی برخورد کردن با این ماجرا یا داشتن روحیه ضعیف، باعث فرسودگی شغلی و تحصیلی میشه و هر چه جلوتر میره عملکردت ضعیف میشه. پس مهمه که شخصیت خودت رو بشناسی و تقویت کنی.
همچنین احساس مسئولیت داشتن در این حوزه بسیار مهمه چون این زمینه هم مثل پزشکی، یه جورایی درمان محسوب میشه و اگر راه غلطی رو پیش بگیری، ممکنه به فرد یا افراد زیادی آسیب بزنی. پس حتما از این بابت که فرد مسئولیت‌پذیر و دغدغه‌مندی هستی، اطمینان حاصل کن.
در کل، این رشته بسیار زیباست. اما برای تحصیل در این رشته لازمه که خیلی خوب این رشته رو بشناسی، آینده‌ش رو براساس ویژگی‌های شخصیتی خودت و شرایط زندگیت بسنجی و لازمه که آدم صبوری باشی. چون تحصیل و اشتغال در این حوزه زمان بره.
چرا باید این رشته رو بخونیم؟
در معرفی رشته روانشناسی باید بدونی که این رشته مثل سایر رشته‌های علوم تجربی و انسانی، تحت عنوان science هست. یعنی علمی که فرد داره مطالعه‌ش میکنه با هدف این که به بهبود زندگی بقیه و روابطشون کمک کنه، زندگی اجتماعی و فردی رو ساده کنه و رشد و پیشرفتی رو رقم بزنه. میشه گفت تو به عنوان یه فرد متخصص به همه افرادی که برای درمان بهت مراجعه میکنن، لازمه که کمک کنی. همینطور از این بابت، میتونی حس کنی که یه فرد موثری.
در چند سال اخیر سازمان روانشناسی کشور رشد خوبی داشته و آینده خوبی هم داره. یه جورایی میتونیم بگیم این رشته از حوزه پزشکی، جدا شده و مستقله. این اتفاق خوبیه که به این حوزه اهمیت داده بشه. اگر همینطور پیش بره، شرایط کاری و تحصیلی این زمینه در کشور هم بهبود پیدا میکنه.
مهاجرت با رشته روانشناسی
برای مهاجرت باید بهت بگم که در این رشته، مهاجرت خیلی سخته و بورس شدن در این رشته کار راحتی نیست. اما اولین کشوری که میشه گفت در روانشناسی رتبه اول رو داره، کشور آلمانه که متاسفانه تحصیل به زبان انگلیسی نداره. یعنی باید حتما به زبان آلمانی مسلط باشی و مدرک زبان هم ارائه بدی. دومین دانشگاه هم روسیه هست که باز هم تحصیل در اون به زبان روسیه و تحصیل به زبان انگلیسی نداره.
مطلب پیشنهادی: معرفی رشته اقتصاد
